Design Thinking VS User-Centered Design

เหมือนหรือต่าง อะไรยังไงไหนเล่ามาซิ~

ช่วงเดือนที่ผ่านมาได้มีโอกาสทำ workshop มากมายภายในบริษัท เนื่องจากอยู่ในทีม UX ที่ทุกคนไว้เนื้อเชื่อใจว่า expertise กันเรื่องนี้ (ซึ่งจริงๆ activity lead คือรุ่นพี่ในทีม ตัวเราเน้นช่วยประสานงานและมีส่วนร่วมเฉยๆ) ซึ่งธีมหลักๆก็มีไม่กี่อย่าง Design Thinking (หลังจากนี้จะย่อเหลือ DT) และ User Centered-Design (ที่หลังจากนี้ก็จะย่อเหลือ UCD) แล้วสองอย่างนี้เหมือนหรือต่างกันมั๊ย อะไรยังไง ก็เลยว่าจะมาเล่าให้ฟังกัน

People photo created by rawpixel.com — www.freepik.com

Design Thinking = Framework

เคยดูลิงค์ E-learning สั้นๆเปรียบเทียบระหว่าง 2 อย่างนั้นอยู่ (ขออภัย มันนานมากแล้วเลยหาลิงค์ไม่เจอ 555+) สรุปง่ายๆตามที่เข้าใจและจำได้ก็คือ DT เป็น framework เป็นกรอบไอเดียคร่าวๆที่สามารถนำไปใช้ apply กับอะไรก็ได้

เราสามารถ empathize ทำความเข้าใจใครหรือสิ่งใดสิ่งหนึ่ง, define ระบุปัญหาและ pain point ของเรื่องนั้นๆ , ideate ระดมความคิดหาทางแก้ไขปัญหา, prototype & test ทดสอบว่าไอเดียของเรามันเวิร์คจริงๆมั๊ย ซึ่งกระบวนการนี้เราจะเอาไปใช้ในการทำงาน การใช้ชีวิต การวางแผนนู่นนี่ได้ทั้งหมด

สิ่งสำคัญคือ solution ไม่ได้จำกัดอยู่แค่ที่แอปมือถือหรือเว็บไซต์ ผลลัพธ์ที่ออกมาจะเป็นอะไรก็ได้ ซึ่งยิ่งคำตอบเรียบง่ายเท่าไหร่ มันจะยิ่ง impact มากขึ้นเท่านั้น ยกตัวอย่างเคสที่น่าสนใจมากๆ เรื่องการแก้ปัญหาชีวิตประจำวันของคนเป็นโรคพาร์กินสันโดย Mileha Soneji ตามคลิปข้างล่าง:

จะเห็นได้ว่าสิ่งที่เธอพูดออกมาทั้งหมดคือ DT process ที่เราบอกไปข้างต้น และ key idea ที่น่าสนใจมากๆคือการสร้าง simple solution หลายๆอันขึ้นมาเพื่อผสานทั้งหมดเป็น good solution to the world 😉

User-Centered Design = Process

ถ้า DT คือโครงสร้าง แล้ว UCD คืออะไรล่ะ? จาก E-learning ที่เราจำลิงค์ไม่ได้อันนั้น UCD ก็คือ 1 ใน subset ของ DT ที่ใช้ framework ตาม DT โดยตรง ซึ่งจะเห็นได้ว่า process และ step ต่างๆนั้นแทบจะเหมือนกันเลย

Image from Cambridge Consultants

สิ่งที่ต่างออกไปคือ UCD เป็น DT process ที่นำมาประยุกต์ใช้ในการพัฒนา software โดยเฉพาะ เริ่มตั้งแต่การทำ research เก็บข้อมูลจาก users & stakeholders, concept & design เพื่อหา solution ที่ต้องการจะพัฒนา, develop prototype ไม่ว่า low / mid / high fidelty ใดๆก็ตามแต่ แล้วนำไป test เพื่อหาข้อสรุปก่อนจะ develop product จริงๆแล้ว iterate วนลูปวนไป

เพราะงั้นในการทำงานจริงๆ (ซึ่งเราก็อยู่ในทีม IT ในวงการ software มาตลอดอะนะ) ก็เลยจะได้ใช้คำว่า UCD ซะเยอะ อีกหนึ่งอย่างที่ชอบคือชื่อ process มันความหมายตรงตัวดี ทุกครั้งที่พูดออกมาก็เหมือนจะคอยตอกย้ำให้จำฝังใจว่า you’re not your user นะ ไปถามคนใช้จริงๆ คิดถึงคนใช้จริงๆซะ อะไรประมาณนี้

สรุป

2 อย่างนั้นคือสิ่งเดียวกัน core idea เหมือนกัน ต่างกันเพียงแค่การนำไปประยุกต์ใช้ในสถานการณ์ต่างๆ สำหรับเราการเรียกผิดเรียกถูกไม่ได้ส่งผลอะไรใดๆกับการทำงาน ตราบใดที่ยังยึดมั่นในหลักการว่า user คือคนสำคัญ และโฟกัสไปที่ปัญหามากกว่าตัว solution ที่หลายๆคนชอบตั้งธงไว้ในใจตั้งแต่แรกก่อนจะเริ่ม process

อีกหนึ่งสิ่งสำคัญคือ Design ไม่ได้ถูกจำกัดเอาไว้เพื่อแค่หน้าตา ความสวยงาม และ interaction ที่ไหลลื่นใช้งานง่าย การออกแบบใดๆมันเริ่มตั้งแต่เราเริ่มคิดหาทางแก้ให้กับปัญหาใดๆที่ตั้งเป้าหมายเอาไว้ พึงระลึกถึงปัญหานั้นๆ และจงอย่าหลงมัวเมากับเพียงเปลือกนอกที่ดูดี มันคงไม่มีประโยชน์อะไรถ้าสุดท้ายแล้วเราได้ก้อนวัตถุสวยงามน่าดึงดูดมาหนึ่งก้อน แต่มันไม่ได้ช่วยอะไรให้ชีวิตผู้ใช้งานของเราดีขึ้นเลย

Happy Design นะคะทุกคน 😘